UNESCO Dünya Kültür Mirası Listesindeki yerler

Chogha Zembil Zigguratı – Canlandırma

Chog­ha Zem­bil (1979)

MÖ. 7. yüz­yı­la ait bir Elam dö­ne­mi ese­ri­dir. O dö­nem­lerde, bu tip basamaklı ve kule bi­çi­min­de­ki ta­pı­nak­la­ra ge­nel ola­rak Zig­gu­rat de­ni­lir­di. Chog­ha Zem­bil Zig­gu­rat’ı Ah­vaz ken­ti­ne 80 km, Su­şa ken­tine 30 km ka­dar uzak­lık­ta­dır.

İmam Meydanı (1979)

Dünyanın en büyük meydanı olduğu söylenmektedir. Bu meydan, şehrin merkezi sayılır. Şehir planlamacılığının en güzel örneklerinden birisi olan İmam Meydanı’nın uzunluğu 500 metre ve eni 160 metre kadardır. Meydanın çevresi kemerli yapılarla çevrilmiş ve ortasında geniş bir havuzu olan kapalı bir mekân oluşturulmuştur.

Per­se­po­lis (1979)

Aka­me­nid dö­ne­mi­nin en önem­li yapısıdır. Şi­raz’a 40 km. uzak­lık­ta­ki bu şeh­rin ka­lın­tı­la­rı çok iyi ko­run­muş du­rum­da­dır. Akamenid kralı 1. Darius tarafından M. Ö. 518 yılında kurulmaya başladı. Tam olarak bitirilemedi. Yapı tarzı olarak Mezopotamya etkisini taşır. Sadece bir Kraliyet sarayı olmaktan çok tören alanı kompleksi olarak yapılmıştı.

Taht-ı Süleyman (2003)

Zencan yakınlarında yüksek bir dağın tepesindeki bu yer, Süleyman Peygamber’e atfedilmiş. Esasen eski bir Zerdüşt tapınağından kalmış olan anıtsal yapılar bütünüdür.

Bam şehri ve kültürel alanı (2007)

Dünyanın en eski toprak kalesidir. 2003 yılındaki depremden büyük zarar görmüş olmasına rağmen halen gezginlerin ilgisini çekmeye devam ediyor.

Pasargad (2004)

Pasargad antik kenti Akamenid dönemi krallarından 2. Kurus tarafından yaptırılmıştır. Komplekste saraylar, bahçeler, anıtsal yapılarla bulunur. Ayrıca 2. Kurus’un mezarı da buradadır. Günümüzde antik kentin büyük kısmı tahrip edilmiş durumdadır.

Sul­ta­ni­ye Kümbeti (2005)

Zen­can ya­kın­la­rın­da­ki bu ün­lü ya­pı İlhanlı Hükümdarı Olcaytu için yapılmıştır. 48 metrelik yüksekliği ile dünyanın en yüksek tuğla kubbeli yapısıdır.

Bisütun (2006)

Bisütun, Kermanşah eyaletinde tarihi bir ticaret yolu üzerinde yer alır. M.S. 521 yılından kalma bu eser, Akamenid kralı 1. Dariusu bir Zerdüşt törenindeki sahnede gösterir. Burada 1. Darius Pers tahtını fethettiğinde yapılmıştır. Bu yazıt çok dilli bir yazıttır. Bunlar: Elam dili, Babil Dili ve Eski Farsçadır. Dev boyuttaki bu eser yüksekçe bir tepenin orjinal duvarı üzerine kabartma olarak yapılmıştır.

Ermeni Manastırları (2008)

Ülkenin kuzey batısında bulunan 3 Ermeni Manastırı, orjinal oldukları ve Bizans – Ortodoks – İran mimari birleşimini sağladığı için listeye alınmış. Ermeni manastırları 7. yüzyıldan itibaren bölgede görülmeye başlanmıştır. Buradaki 3 önemli manastır olan Aziz Tadeuzs, Aziz Stefan ve Zorzor Şapeli Dünya Kültür mirası listesine alınmıştır. Eserlerin dekorasyonu Ermeni geleneksel mimari tarzı ile birlikte Bizans, Ortodoks ve Fars geleneklerinin etkileşimlerini yansıtır.

Şustar Tarihi Hidrolik Sistemi (2009)

5. yy.da 1. Darius tarafından yapılmış ve iki ayrı su kaynağını kanal ve tünel sistemleriyle şehire getiren ve çok ilginç bir mühendislikle su değirmenini çalıştıran sistem. Suyun akışı hidrolik sistemle yapılmış ve günümüzde de çalışır durumdadır.

Şeyh Safiyuddin Erdebili Türbesi (2010)

Safevi devletinin temelini oluşturan ve Safevi inancının kurucusu Şeyh Safiyuddin’in türbesi Erdebil kentindedir. Türbede ayrıca Şah İsmailin mozolesi de yer alır. Buradaki müzede altın kaplama duvarlar, 16. yüzyıldan kalma eserler görülebilir. Allah-Allah kulesi isimli türbenin dışı çok güzel işlenmiş çinilerle kaplıdır.

Tebriz Bazaar (2010)

Kapalı Çarşı, Tebriz şehrinin tarihinde çok önemli bir yer tutar. İpek Yolu’nun geçtiği çok önemli bir ticaret merkezidir. Kapalı çarşının labirent benzeri yolları içiçe geçmiş bir kent gibidir ve pekçok bölümü vardır. 13. yüzyılda yapıldığında çok ünlüydü, Tebriz şehrinin başkent ünvanını kaybetmesinden sonra bile ticari önemini korudu.

Fars Bahçeleri (2011)

İranda 9 değişik yerde bulunan bahçelerin ortak özellikleri su kullanımı, geometrik mükemmellikleri, dinlenme köşkleri ve sembolik yapılar olmalarıdır. Özel bir sistemle su, uzun bir yatakta akıtılarak getirilir. Bu bahçeler “cennet bahçeleri” anlamına gelen Pardis ismiyle anılır, ki bu isim İngilizceye Paradise olarak geçmiştir.

Bu bahçeler :
1. Pasargad’taki antik bahçeler,
2. Şirazdaki İrem Bağları,
3. İsfehan‘daki Cehel Sütün çevresindeki bahçeler,
4. Kaşhan’daki Fin Bahçeleri,
5. Behşehr’deki Abbas Abad bahçeleri,
6. Mahan’daki Şehzade Bahçeleri,
7. Yezd‘deki Devlet Abad bahçeleri,
8. Mebriz’deki Pehlivanpur Bahçeleri,
9. Birjand’daki Ekberiye Bahçeleridir.

Güm­bed-i Ka­bus (2012)

Güm­bed şeh­ri­ne 93 km. ka­dar uzak­lık­tadır.­ 53 met­re yük­sek­li­ğin­de tuğ­la­dan ya­pıl­mış olan bu ku­le, as­lın­da Zi­ya­rid Ha­ne­da­nı’nın li­der­le­rin­den bi­ri olan Kâ­bus’un tür­be­si­dir. Gorgan kentinin sembolü olan bu eser 1006 yılında Kabus İbn-i Vosmgir tarafından yapılımış ve tepesindeki konik biçimiyle eşsizdir.

Ja­mi Mos­qu­e-İsfehan (2012)

Türk­çe­ye ter­cü­me­si Ca­mi Ca­mi­si gi­bi ga­rip bir is­mi olan bu yer, İs­fe­ha­n’ın sem­bol ya­pı­la­rın­dan bi­ri­dir. İsfehan’daki en önemli eserlerden biridir. Yapımına bundan 1.200 yıl kadar önce 841 yılında başlanmış, zaman içinde burayı ele geçiren çeşitli güçler kendi sanat anlayışlarına göre ekler yapmışlardır. Toplam alanı 20 dönümü bulan büyük bir komplekstir. Özellikle bin yıllık mescidi ve harika renkleriyle çini kaplamaları eşsizdir.

Gü­lis­tan Sa­ra­yı (2013)

Tah­ran’da bu­lu­nan ve Ka­car dö­ne­mi­ne ait olan bu sa­ray, şe­hir merkezinde bulunduğu için ge­zil­me­si ko­lay­dır. 1779 yılında yönetime gelen Kacarlar Tahran şehrini başkent yaptı. Bundan sonra da Tahran hep başkent kaldı. Geniş bahçenin içindeki havuzlar ve yeşillikler arasındaki saray binaları arasında Talar-e Almas ve Talar-e Selam isimli salonlarındaki işlemeler mükemmeldir.

Şehr-i Sokhta (Yanmış Şehir) (2014)

Pakistan sınırına yakın, çölün ortasında kalmış olan bu şehrin geçmişi M.Ö. 3 bin yılına kadar gidiyor. Buradaki kalıntılarda eski evler, sokaklar ve bir mezarlık görünüyor. M.Ö.2 bin yılı civarında terk edilmiş olduğu tahmin edilen bu yerdeki arkeolojik çalışmalardan çok önemli bulguların çıkacağı kesin. Anlam olarak “yanık şehir” demektir. Bam kalesi gibi çamur tuğlalar ile yapılmıştır, ama yapım tarihi M.Ö. 3.200 yılına kadar gider. Şehirde anıtlar, evler ve ticaret için ayrılmış mekanlarla birlikte mezarlar da vardı. Bronz çağına ait bu yerde çöl sıcağı nedeniyle hiç bozulmamış bir heykelin bulunması bölgenin önemini artırmıştır.

Meymand Kültürel Bölgesi (2015)

Kerman yakınlarında kayaların içine yontulmuş evleri ile tanınır. Bu yerleşimin 12 bin yıl önceden geldiği söyleniyor. Meymand göçebeleri doğanın şartlarına tamamen bağlı yaşantıları ve gelenekleri ile bu listeye girmiştir. Meymand, İran’ın merkez dağlarının güney ucunda izole olarak kalmış bir bölgedir. Burada yaşayan halkın son derece doğal tarzını devam ettirmesi çok ilginçtir ve bu nedenle Dünya Kültür Mirası listesine alınmıştır. Bu insanlar yarı göçebedir. İlkbahar ve sonbaharda hayvanlarını dağlara götürür. Kışları daha alçak yerlerde bulunan çöl bölgesindeki mağaralarına çekilirler. Yaşam tarzları, geçmişte bu tür yaşamın çok daha geniş bir bölgede geçerli olduğunu gösteriyor.

Suşa (2015)

M.Ö. 3. bin yılından kalan eski bir Elam yerleşimidir. Sonraları Akamenid ve Sasani dönemlerinde başkent oldu. Burada bulunan eski kale ve Daniel’in türbesi ilginçtir. Akamenidler döneminden kalmış olan tarihi eserlerin bulunduğu bu yer gerçekten ilginçtir. Bu bölgeye yerleşim M.Ö. 5. yüzyılda başlayıp 13. yüzyıla kadar devam etmiştir. Bu dönemlerde burada Elami, Fars ve Part uygarlığının eserleri yer almıştır.Yapılan kazılarda birbirine geçmiş pek çok arkeolojik bulgu keşfedilmiş, bunlar arasında yönetim yerleri, yaşam alanları ve saraylar yer almıştır.

Lut Çölü (2016)

Doğal Miras Listesinde olan bu çöl, üzerinde hiçbir hayat barındırmaması ve dayanması zor coğrafi koşulları nedeniyle dikkati çekmektedir.

Qanat Sistemi (2016)

Yezd ve civarında bulunan bu su taşıma sistemi yüzlerce kilometre uzaklıkta ve yer altında bulunan su kaynaklarını hiçbir enerji kullanmadan ve en az kayıpla şehirlere getiren bir mühendislik harikasıdır.

Yezd Tarihi şehri (2017)

Dünyanın en eski yerleşim yerlerinden birisi olan bu çöl şehrinin Old City bölümü bütünüyle Dünya Kültür Mirası kapsamına alınmıştır.

Ana Sayfa